EDITORIAL

Μετάφραση: ο βολικός ένοχος...

«Χάθηκε στη μετάφραση»: μια φράση που χρησιμοποιείται κυριολεκτικά ή μεταφορικά, κλισέ πλέον. «Έγινε λάθος στη μετάφραση»: μια φράση που λέγεται αρκετά, συχνά αχρείαστα, κι η άστοχη χρήση της μάλλον την έχει κάνει να ηχεί ανάρμοστη και προσβλητική σε μεταφραστές και διερμηνείς. Ίσως αναρωτιέστε γιατί… σκεφτείτε, όμως, τα περιστατικά που σας αναφέρουμε ενδεικτικά παρακάτω.

Μόλις πριν από έναν μήνα η κα. Ελένη Τουλουπάκη, πρώην επικεφαλής της Εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς, εντόπισε παραποίηση στη μετάφραση εγγράφου του FBI που αποτελεί μέρος του ανακριτικού υλικού για το περίφημο σκάνδαλο Novartis: όπως μπορείτε να δείτε σε αυτό το άρθρο της Εφημερίδας των Συντακτών, είχαν παραλειφθεί ονόματα αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων και του πρώην υπουργού Υγείας, κ. Ανδρέα Λοβέρδου. Το ΥΠ.ΕΞ. προέβη σε ανακοίνωση με την οποία επέρριπτε την ευθύνη στη μεταφράστρια. Η κα. Δ. Καρατζά, η μεταφράστρια του εγγράφου, σε επιστολή της δήλωσε: «Από μια γρήγορη ματιά στη μετάφρασή μου που ανέσυρα, βλέπω όχι μόνο τα ονόματα αυτά αλλά και τις ιδιότητές τους», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η παράλειψη των ονομάτων δεν ήταν δικό της σφάλμα.

Τον Μάρτιο του 2018 διαβάσαμε εκτενώς στον ελληνικό Τύπο ότι η Κομισιόν απέδωσε σε μεταφραστικό λάθος την αναφορά του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στη Μακεδονία αντί της ΠΓΔΜ, σε συνέντευξή του στην Deutche Welle.

Το φαινόμενο ούτε αποκλειστικά ελληνικό είναι ούτε καινοφανές. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 ο αμερικανικός Τύπος άσκησε δριμύτατη κριτική στον διερμηνέα του Μπιλ Κλίντον για τον χαρακτηριζόμενο ως ανεπαρκή τρόπο κάλυψης των ομιλιών του προέδρου κατά την επίσκεψή του στην Κίνα. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ο διερμηνέας είχε πολύ λίγο χρόνο προετοιμασίας στη διάθεσή του, ενώ ήρθε αντιμέτωπος με τις διαρκείς αλλαγές που έκανε ο Κλίντον στις ομιλίες του. O Αμερικανός πολιτικός Κάνσεν Τσου δήλωσε ότι φταίει η αγγλική μετάφραση για τις δηλώσεις του που θεωρήθηκαν ρατσιστικές σε συνέντευξή του σε κινεζική εφημερίδα. Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε την παράθεση, αλλά δεν έχει νόημα...

Όπως όλοι οι επαγγελματίες, έτσι και οι μεταφραστές και οι διερμηνείς ενδέχεται να κάνουν λάθος – θα ήταν ανεδαφικό να πιστεύουμε ότι έχουν το αλάνθαστο. Άλλωστε, η διερμηνεία και η μετάφραση είναι απαιτητικές διαδικασίες που έχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ώστε να γίνονται σωστά — κι όταν αυτές οι προϋποθέσεις δεν εξασφαλίζονται, τότε το λάθος γίνεται ακόμα πιο πιθανό. Όμως το πρόσφατο περιστατικό με την απαλοιφή ορισμένων ονομάτων από το ανακριτικό υλικό της υπόθεσης Novartis αλλά και διάφορες άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις μαρτυρούν ότι ίσως η μετάφραση και η διερμηνεία να είναι ένας βολικός ένοχος, στον οποίο μπορούν να αποδοθούν διάφορες αστοχίες ή ύποπτες ενέργειες.

Με αυτό το σκεπτικό, χαρήκαμε πολύ που είδαμε την Πανελλήνια Ένωση Επαγγελματιών Μεταφραστών Πτυχιούχων Ιονίου Πανεπιστημίου και την Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών να καταθέτουν τις απόψεις τους για το θέμα που προέκυψε στο σκάνδαλο Novartis. Αξίζει να τις διαβάσετε.

* * *

meta|φραση

Βασίλης Μπαμπούρης – Κωνσταντίνα Τριανταφυλλοπούλου

ΥΓ: H σελίδα μας στο Facebook ενημερώνει 23.500 μεταφραστές, καθηγητές ξένων γλωσσών, πανεπιστημιακούς, φοιτητές, υποτιτλιστές, διερμηνείς, επιμελητές κ.ά. Με ένα Like στη σελίδα μας θα ενημερώνεστε κι εσείς!

ΥΓ2: Η σχολή μας αναζητά συνεργάτες! Δείτε τις σχετικές αγγελίες για την κάλυψη νέων θέσεων!

ΥΓ3: Η Γραμματεία μας θα παραμείνει κλειστή για τις διακοπές του καλοκαιριού από το Σάββατο 23 Ιουλίου έως και την Κυριακή 21 Αυγούστου. Σας ευχόμαστε ένα υπέροχο καλοκαίρι!

Ημερομηνίες έναρξης

Προγράμματα Εκπαίδευσης

Σεμινάρια Εξειδίκευσης

BOOK

Glossobooks: αλλαγή διδακτικού παραδείγματος

Όσοι και όσες ασχολούμαστε με τη διδασκαλία ξένων γλωσσών γνωρίζουμε καλά πόσο εύκολα βαριούνται οι μαθητές μας όταν το βιβλίο που χρησιμοποιούμε πατάει πάνω σε δοκιμασμένες μεν αλλά όχι και τόσο εμπνευσμένες συνταγές. Η ιδέα ότι το βασικό αποδεικτικό στοιχείο της γνώσης μιας ξένης γλώσσας αλλά και το κύριο ζητούμενο της διδασκαλίας αυτής είναι η απόκτηση ενός πιστοποιητικού γλωσσομάθειας οδήγησε σε μια έντονη τυποποίηση των διδακτικών μεθόδων και προσεγγίσεων, με αποτέλεσμα —ας μην κρυβόμαστε— πολλά coursebooks να είναι βαρετά. Και οι πρώτοι που το αντιλαμβάνονται αυτό είναι οι μαθητές μας.

Κάπου εδώ εμφανίζεται και η Μαρία Ντάβου με τα Glossobooks της, μια σειρά από βιβλία που βλέπουν τη διδασκαλία αλλιώς. Πασίγνωστη στον χώρο του English Language Teaching (ELT) και ιδιοκτήτρια του επιτυχημένου ΚΞΓ Glossomatheia, η Ντάβου είναι μια αεικίνητη εκπαιδεύτρια που έχει τη συνήθεια να κάνει τα πράγματα διαφορετικά (δείτε, π.χ., την παρουσίασή της Teaching Grammar Without Teaching Grammar). Έτσι, όταν αποφάσισε να καταπιαστεί με τη δημιουργία διδακτικών βιβλίων, συγκέντρωσε μια ομάδα συνεργατών με την ίδια όρεξη για πρωτοτυπία και μαζί άρχισαν να δημιουργούν τα Glossobooks. Στον κατάλογο των Glossobooks θα βρούμε βιβλία με δραστηριότητες γραμματικής (Relaxing Grammar), δημιουργικής γραφής (Scribbling), αφήγησης (Once Upon a Time…), προφοράς (Let’s Make Noise) και αξιολόγησης (Relaxing Tests), αλλά και το εξαιρετικό TGWTG, που θα σας κάνει να δείτε τη διδασκαλία της γραμματικής με άλλο μάτι. Και βέβαια, επειδή η Ντάβου και οι συνεργάτες της έχουν μεγάλη όρεξη και πολλές ιδέες, σύντομα αναμένουμε κι άλλους τίτλους.

Θα πρέπει, πάντως, να τονίσουμε ότι τα Glossobooks δεν είναι κανονικά coursebooks, με άλλα λόγια (μάλλον) δεν μπορείτε να βασιστείτε αποκλειστικά σε αυτά για την εκπαίδευση των μαθητών σας σε μια ξένη γλώσσα. Όμως, ως συμπληρωματικά βιβλία, αποτελούν χρήσιμα εργαλεία και θα σας βοηθήσουν να κάνετε το μάθημά σας πιο ενδιαφέρον και πιο πρωτότυπο. Από τη διδακτική τους φιλοσοφία (μια ζυγισμένη σύνθεση εμπειρικής/βιωματικής μάθησης και κοινωνικού κονστρουκτιβισμού) μέχρι τον πανέμορφο σχεδιασμό τους (τα κοπτικά και τις χρυσοτυπίες στα εξώφυλλα, τον μοντέρνο γραφισμό και την επιλογή του χαρτιού), είναι σαφές ότι η Ντάβου και οι συνεργάτες της έχουν δώσει προσοχή ακόμα και στην τελευταία λεπτομέρεια (δεν είναι τυχαίο ότι έχουν μπει στη βραχεία λίστα των φετινών ELTon Awards. Και αφού έχουν δοκιμάσει εκτενώς και επιτυχώς στις τάξεις τους όλες τις δραστηριότητες που σας προτείνουν, μπορείτε να είστε σίγουροι ότι η προσέγγιση που σας προτείνουν με τα Glossobooks θα φέρει αποτελέσματα! Δείτε την αναλυτική λίστα των διαθέσιμων Glossobooks και πάρτε μια πρώτη ιδέα από τα δείγματα που θα βρείτε στον ιστότοπό τους.

TOOLS

Panlex: το λεξικό ολόκληρου του κόσμου!

Ένα από τα πιο δημοφιλή λεξικά του διαδικτύου τα τελευταία χρόνια είναι το WordReference, το οποίο εμφανίζεται σταθερά στη λίστα με τους 500 ιστότοπους που δέχονται τους περισσότερους επισκέπτες. Το WordReference υποστηρίζει 19 γλώσσες, από τις οποίες χρησιμοποιούνται όλες. Σκεφτείτε τώρα ότι επί του παρόντος ομιλούνται περίπου 7.150 γλώσσες και διάλεκτοι σε όλο τον κόσμο και θα καταλάβετε πόσο μικρό κομμάτι των γλωσσών του κόσμου καλύπτει το WordReference.

H ιδέα ενός οικουμενικού λεξικού που θα καλύπτει ολόκληρο τον γλωσσικό πλούτο της υφηλίου ακούγεται μεν εκπληκτική, αλλά όλοι μας μπορούμε να αντιληφθούμε ότι είναι και εκπληκτικά δύσκολη στην υλοποίησή της. Αυτό, βέβαια, δεν φαίνεται να πτόησε τους δημιουργούς του Panlex, που τα τελευταία 12 χρόνια εμπλουτίζουν τη μεγαλύτερη λεξιλογική βάση δεδομένων του κόσμου. Όπως και το WordReference, έτσι και το Panlex προέκυψε από την ενοποίηση διαφορετικών λεξικών (στην περίπτωση του Panlex, 2.500 λεξικών) και την προσαρμογή τους σε ένα κοινό φορμά. Η βάση που προέκυψε περιέχει 25 εκατομμύρια λέξεις από 5.700 γλώσσες, ενώ οι διάφοροι γλωσσικοί συνδυασμοί δίνουν στον χρήστη πάνω από 1,3 δισεκατομμύρια μεταφράσεις λέξεων!

Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει την εφαρμογή Translator app, να ορίσει γλώσσα-στόχο και γλώσσα-πηγή να γράψει τη λέξη-κλειδί που θέλει να αναζητήσει και να πατήσει το κουμπί Translate για να δει τις διαθέσιμες μεταφράσεις (σε δοκιμή που κάναμε, η λέξη boat μάς έδωσε τις παρακάτω μεταφράσεις: βάρκα, λέμβος, πλοίο, καράβι, σκάφος, καΐκι, πλοιάριο, καΐκι, βαπόρι, ναυς και ατμόπλοιο). Εάν, στη συνέχεια, πατήσει το κουμπί με τις τρεις τελείες δίπλα σε μια απόδοση, θα δει ένα διάγραμμα που παρουσιάζει όλες τις διαθέσιμες μεταφράσεις της λέξης-κλειδί σε διάφορες γλώσσες.

Προφανώς, ο στόχος ενός πλήρους οικουμενικού λεξικού απέχει ακόμα αρκετά — αλλά οι άνθρωποι του Panlex είναι σε καλό δρόμο για να τον πετύχουν. Και μέχρι να τον πετύχουν, σίγουρα βοηθούν χιλιάδες γλώσσες που είτε απειλούνται με εξαφάνιση είτε δεν έχουν ιδιαίτερη διάδοση να πάρουν τη θέση τους σε μια παγκόσμια γλωσσική βάση δεδομένων δίπλα σε γλώσσες-μεγαθήρια, όπως τα αγγλικά, τα ισπανικά, τα ινδικά και τα κινεζικά. Και το καλύτερο; Το σύνολο των δεδομένων που έχει συγκεντρώσει το Panlex διατίθεται δωρεάν σε οποιονδήποτε το ζητήσει, με πλήρη άδεια αντιγραφής, τροποποίησης και εκ νέου διανομής του ακόμα και ως μέρος ενός εμπορικού προϊόντος! Ρίξτε του μια ματιά — θα σας εντυπωσιάσει με τον πλούτο του.

STAR COURSES

Σκέφτεστε ότι η μετάφραση μπορεί να γίνει το νέο σας επάγγελμα; Η σχολή μας προσφέρει ολοκληρωμένα προγράμματα εκπαίδευσης μεταφραστών διά ζώσης ή εξ αποστάσεως, με σύγχρονη ή ασύγχρονη φοίτηση, ώστε να σας βοηθήσει να σπουδάσετε όπως ακριβώς επιθυμείτε και στον ρυθμό που σας εξυπηρετεί!

ΜΟΝΟΕΤΕΣ+
Σύγχρονο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μεταφραστών (Αγγλικά – Ελληνικά)

Διά ζώσης ή εξ αποστάσεως φοίτηση

Έναρξη:10 Οκτωβρίου 2022
Early bird: έκπτωση €200 έως τις 23 Σεπτεμβρίου 2022
Διάρκεια: 35 διδακτικές εβδομάδες
Μαθήματα: Δευτέρα – Τετάρτη – Παρασκευή (10:00 – 13:00 ή 19:00 – 22:00)
Διδάσκοντες: Βασίλης Μπαμπούρης, Κωνσταντίνα Τριανταφυλλοπούλου, Θάλεια Μπίστικα, Ντέση Βερβενιώτου, Παναγιώτης Καρούσος, Πένυ Μητσοπούλου

Επί 31 χρόνια, το Μονοετές Πρόγραμμα εκπαιδεύει μεταφραστές και μεταφράστριες με συνέπεια και επιτυχία. Αν σκέφτεστε ότι η μετάφραση μπορεί να αποτελέσει το νέο σας επάγγελμα, μπορείτε να παρακολουθήσετε το ΜΟΝΟΕΤΕΣ+ όπου κι αν κατοικείτε!

Το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023, το ΜΟΝΟΕΤΕΣ+ θα προσφερθεί σε δύο μορφές:

α) σύγχρονη, διά ζώσης εκπαίδευση στην τάξη (πρωινό τμήμα μόνο).

β) σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση μέσω τηλεδιασκέψεων (πρωινό και απογευματινό τμήμα).

Και στις δύο μορφές φοίτησης, οι σπουδαστές έχουν πρόσβαση σε ειδική πλατφόρμα, στην οποία θα αναρτάται συμπληρωματικό, υποστηρικτικό υλικό.

Το ΜΟΝΟΕΤΕΣ+ υπερέχει στα εξής σημεία:

• Μονοετής φοίτηση, με 315 διδακτικές ώρες
• Καθηγητές με σημαντική εκπαιδευτική και μεταφραστική πείρα
• Πρωτότυπο εκπαιδευτικό υλικό θεωρίας και μεθοδολογίας της μετάφρασης
• Πρακτική εξάσκηση στη μετάφραση γενικών και ειδικών κειμένων από και προς τα αγγλικά (τεχνικά, οικονομικά, ιατρικά, λογοτεχνικά και τουριστικά κείμενα, καθώς και κείμενα από τις ανθρωπιστικές και τις κοινωνικές επιστήμες)
• Εκπαίδευση στην επεξεργασία κειμένου
• Εκπαίδευση και διεθνής πιστοποίηση στο κορυφαίο μεταφραστικό εργαλείο Trados Studio Professional (27 ώρες)
• Ενότητα εκπαίδευσης στον υποτιτλισμό (21 ώρες)
• Ενότητα μαθημάτων επαγγελματικής καθοδήγησης (15 ώρες)
• Σύνδεση με την αγορά εργασίας μέσα από το Ευρετήριο Αριστούχων
• Πρόγραμμα Μαθητείας για τους καλύτερους αποφοίτους του προγράμματος

Για να διαμορφώσετε αντικειμενική άποψη για τη μετάφραση ως διαδικασία και ως επάγγελμα, παρακολουθήστε το σεμινάριο Εισαγωγή στη Μετάφραση!

Εισαγωγή στη μετάφραση Σύγχρονη εξ αποστάσεως φοίτηση   Έναρξη & μαθήματα: 12 Σεπτεμβρίου 2022 (Δευτέρα – Τετάρτη – Παρασκευή, 10:00 – 13:00) 19 Σεπτεμβρίου 2022 (Δευτέρα – Τετάρτη – Παρασκευή, 18:00 – 21:00) Διάρκεια: 15 ώρες (5 μαθήματα) Γλωσσικός συνδυασμός: Αγγλικά < > Ελληνικά Εισηγητές: Βασίλης Μπαμπούρης, Κωνσταντίνα Τριανταφυλλοπούλου, Θάλεια Μπίστικα, Ντέση Βερβενιώτου Εάν θέλετε να αποκτήσετε αντικειμενική εικόνα για τη μετάφραση, σας προτείνουμε να παρακολουθήσετε το εξ αποστάσεως σεμινάριο Εισαγωγή στη Μετάφραση. Σε 5 τρίωρες τηλεδιασκέψεις: θα μάθετε το σκεπτικό της μετάφρασης θα μεταφράσετε από τα αγγλικά στα ελληνικά και αντίστροφα θα υποτιτλίσετε ένα σύντομο βίντεο θα γνωρίσετε το Trados Studio, το πιο δημοφιλές μεταφραστικό εργαλείο στον κόσμο θα ενημερωθείτε για το επάγγελμα του μεταφραστή και τις προοπτικές που προσφέρει. Εάν, αφού παρακολουθήσετε το σεμινάριο, αποφασίσετε να εγγραφείτε στο σύγχρονο πρόγραμμα εκπαίδευσης μεταφραστών της σχολής μας Μονοετές+ (ή στο αντίστοιχο ασύγχρονο εξ αποστάσεως πρόγραμμα), τα δίδακτρα του σεμιναρίου θα αφαιρεθούν από τα δίδακτρα του προγράμματος! Έτσι, αν η μετάφραση σας γοητεύσει και αποφασίσετε να τη σπουδάσετε και να γίνετε μεταφραστές, το εισαγωγικό σεμινάριό μας δεν θα σας κοστίσει ούτε ένα ευρώ!

Ασύγχρονο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μεταφραστών εξ Αποστάσεως

Ασύγχρονη εξ αποστάσεως φοίτηση

Αγγλικά – Ελληνικά

Γαλλικά – Ελληνικά

Γερμανικά – Ελληνικά

Έναρξη: 17 Οκτωβρίου 2022
Early bird: έκπτωση €100 έως τις 23 Σεπτεμβρίου 2022

Το κορυφαίο στην κατηγορία του Ασύγχρονο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μεταφραστών εξ αποστάσεως της σχολής μας φέτος συμπλήρωσε 16 χρόνια λειτουργίας! Απευθύνεται σε όσους επιθυμούν να γίνουν επαγγελματίες μεταφραστές αλλά και σε όσους θέλουν να διευρύνουν τις γνώσεις τους στην ελληνική και την ξένη γλώσσα της επιλογής τους (Αγγλικά, Γαλλικά ή Γερμανικά).

Δομή

Το Ασύγχρονο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μεταφραστών πραγματοποιείται με φοίτηση στην κορυφαία εκπαιδευτική πλατφόρμα Edmodo. Στην ψηφιακή τάξη του προγράμματος αναρτάται όλο το εκπαιδευτικό υλικό, και ο σπουδαστής μπορεί να επικοινωνεί με τον καθηγητή και τους συσπουδαστές του.

Η φοίτηση διαρκεί 16 μήνες (μαζί με τις περιόδους διακοπών). Αρχικά θα ολοκληρώσετε τις υποχρεωτικές ενότητες και στη συνέχεια θα επιλέξετε δύο ενότητες εξειδίκευσης.

Υποχρεωτικές ενότητες (6 μήνες)

• Θεωρία της Μετάφρασης (2 μήνες)
• Γενική Μετάφραση (4 μήνες)
  • Μεθοδολογία της Μετάφρασης
  • Μεθοδολογία της Έρευνας

Ενότητες επιλογής (3+3 μήνες)

• Επιστήμες & Τεχνολογία
• Λογοτεχνία
• Οικονομία & Διοίκηση
• Ανθρωπιστικές & Κοινωνικές Επιστήμες
• Νομική
• Μετάφραση προς την ξένη γλώσσα

Για να έχετε την απαιτούμενη επαγγελματική καθοδήγηση, θα παρακολουθήσετε δωρεάν το σεμινάριο Επάγγελμα: Μεταφραστής, ενώ για να δικτυωθείτε στην αγορά εργασίας, θα έχετε δυνατότητα εγγραφής στο Ευρετήριο Αριστούχων (προϋπόθεση η αποφοίτηση με βαθμό 18 και άνω).

Κατεβάστε τον αναλυτικό οδηγό του ασύγχρονου προγράμματος στον γλωσσικό συνδυασμό που σας ενδιαφέρει:
Αγγλικά – Ελληνικά
Γαλλικά – Ελληνικά
Γερμανικά – Ελληνικά

Δείτε τις ενότητες σπουδών και τις προϋποθέσεις εγγραφής, διαβάστε τις γνώμες των αποφοίτων και κλείστε θέση έγκαιρα στο Ασύγχρονο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μεταφραστών εξ Αποστάσεως με έκπτωση €100 έως τις 23 Σεπτεμβρίου 2022.

* * *

Για περισσότερες πληροφορίες και για κράτηση θέσης επικοινωνήστε με τη Γραμματεία μας (με email ή στο 210 3629000) ή επισκεφτείτε τη σελίδα του προγράμματος ή σεμιναρίου και συμπληρώστε τη φόρμα ενδιαφερομένου, ώστε να σας στείλουμε ενημερωτικό υλικό.

BOOK

Μετάφραση και μνήμη: Η μετάφραση ως μνήμη και η μνήμη στη μετάφραση

Τιτίκα Δημητρούλια (εκδ. Γκοβόστης)

Το σύγγραμμα, που έχουμε τη χαρά να σας παρουσιάσουμε, συγκαταλέγεται στα πλέον πρωτοποριακά, καθώς διερευνά τη διασύνδεση μεταξύ δύο γοργά εξελισσόμενων επιστημονικών πεδίων: της Μεταφρασεολογίας και των Σπουδών Μνήμης. Συγκεκριμένα, εξετάζει τη μετάφραση ως συλλογική/πολιτισμική μνήμη και τη μνήμη στη μετάφραση, με στόχο, όπως διαβάζουμε στην «Εισαγωγή», την «καλύτερη κατανόηση και ανάδειξη της μετάφρασης ως πολύπλοκου κοινωνικού, πολιτικού και πολιτισμικού φαινομένου αφενός και ως διαδικασίας αφετέρου» (σ.13).

Η σπουδή της μνήμης ξεφεύγει από τον φιλοσοφικό στοχασμό, ο οποίος εξετάζει τη μνήμη στην ατομική της διάσταση, και γνωρίζει άνθηση τον 20ό αιώνα των πολλαπλών εξελίξεων σε επίπεδο κοινωνικών και ιστορικών γεγονότων, τεχνολογίας και επιστημών, όπως η κοινωνιολογία, η ιστορία και η ψυχανάλυση. Η μνήμη μελετάται ως συλλογική και σ’ αυτή την επιστημονική μελέτη της μάς ξεναγεί η Τιτίκα Δημητρούλια, Καθηγήτρια Θεωρίας και Πράξης της Μετάφρασης στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ, στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου της. Βήμα βήμα μάς οδηγεί στο εξής συμπέρασμα:

«Η μνήμη είναι λοιπόν θεμελιακό στοιχείο της ταυτότητας των ατόμων και των ομάδων. Όταν μιλάμε συγκεκριμένα για τη μνήμη του μεταφραστή αναφερόμαστε δυνάμει στην ατομική μνήμη του, η οποία είναι εξ ορισμού συλλογική, αφού διαμορφώνεται μέσα σε κοινωνικά πλαίσια, αλλά και στη μεταφραστική μνήμη/translation memory, ή λιγότερο περιοριστικά σε όλες τις μορφές τεχνητής μνήμης που τον υποστηρίζουν στην ψηφιακή πραγματικότητα». (σελ. 67)

Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύονται οι επιστημονικές προσεγγίσεις που εξετάζουν τη μνήμη του μεταφραστή, από τη βραχύχρονη και τη διαδικαστική μνήμη που συνδέονται με τη γλωσσική εκμάθηση έως τις μνημονικές διαδικασίες που διέπουν την εργασία του. Μέσα από το πρίσμα της μνήμης και της λήθης εξετάζεται εδώ η μετάφραση των ποιημάτων του Μαγιακόφσκι από τον Γιάννη Ρίτσο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πολυσέλιδη, πρακτική αναφορά στον μνημονικό μηχανισμό που χρειάζεται να αξιοποιείται στην εκπαίδευση των μεταφραστών. Στο επόμενο κεφάλαιο εξετάζονται η μνήμη και η λήθη του κειμένου μέσα από δύο συγκεκριμένα παραδείγματα: τις ελληνικές μεταφράσεις του ποιήματος του Μαγιακόφσκι «Σύννεφο με παντελόνια», καθώς και τις μεταφράσεις και τις διασκευές του Κομμουνιστικού Μανιφέστου. Ο αναγνώστης εξοικειώνεται με έννοιες όπως η διακειμενικότητα, η αναμετάφραση, η έμμεση μετάφραση κ.ά.

Ιδιαίτερα αγγίζει τον μεταφραστή αναγνώστη το κεφάλαιο περί τεχνικών και τεχνολογιών της μνήμης, όπου εξετάζονται οι μεταφραστικές τεχνολογίες και η επίδρασή τους στο πνεύμα του μεταφραστή και στη σχέση με το έργο του. Η ενότητα «Το διαδίκτυο ως συλλογική μνήμη» εντυπωσιάζει με τα πρακτικά παραδείγματά του. Το τελευταίο κεφάλαιο εμβαθύνει στη μετάφραση ως «τόπο μνήμης» που αποτυπώνει γλωσσικά και ιστορικά τεκμήρια: κι εδώ η μελέτη περνά μέσα από παραδείγματα όπως η μετάφραση των Αθλίων του Ουγκώ, μέρους των ευαγγελίων και της Ορέστειας στη δημοτική κ.ά.

Κατά τη γνώμη μας η εργασία της Τιτίκας Δημητρούλια δεν πετυχαίνει μόνο τον στόχο της να αναδείξει τη μετάφραση ως πολύπλευρο φαινόμενο. Κατορθώνει, επίσης, κάτι που δεν συναντάμε συχνά σε επιστημονικό σύγγραμμα: να συνδέσει τη θεωρητική ανάλυση με την πράξη και τις πρακτικές με τρόπο κατανοητό, ώστε να μπορούν να το προσπελάσουν ακόμη και οι μη ειδήμονες. Κι έτσι πλουτίζει το μυαλό και διευρύνονται οι ορίζοντές μας.

TRAINING

Τα σεμινάρια του φθινοπώρου

Επάγγελμα: Μεταφραστής

σύγχρονη, εξ αποστάσεως φοίτηση

Έναρξη: 30 Σεπτεμβρίου 2022
Διάρκεια: 15 ώρες
Τηλεδιασκέψεις: Δευτέρα – Τετάρτη – Παρασκευή, 18:30 – 21:30
Εισηγήτρια: Πόπη Ματσούκα

Αν αντιμετωπίζετε με δέος και απορία την είσοδό σας στον επαγγελματικό στίβο της μετάφρασης, το σεμινάριο αυτό είναι ιδανικό για εσάς! Απευθύνεται σε απόφοιτους μεταφραστικών σχολών και σε μεταφραστές που θέλουν να εδραιωθούν στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά και να γίνουν επιτυχημένοι επαγγελματίες. Η πεπειραμένη μεταφράστρια Πόπη Ματσούκα θα σας μάθει όλα όσα θα θέλατε να γνωρίζετε για την οικονομική και λογιστική διαχείριση μιας ατομικής επιχείρησης, την ασφάλιση και τη φορολόγηση, την κοστολόγηση έργων, τη δικτύωση και την προώθηση της επιχείρησής σας κ.ά. Κάντε τα πρώτα σας βήματα στη μεταφραστική αγορά με σιγουριά και άρτια πληροφόρηση!

Υποτιτλισμός για αρχάριους

σύγχρονη εξ αποστάσεως φοίτηση

Έναρξη: 26 Σεπτεμβρίου 2022
Διάρκεια: 6 εβδομάδες
Τηλεδιασκέψεις: Τετάρτη, 18:30 – 20:30
Γλωσσικός συνδυασμός: Αγγλικά > Ελληνικά
Εισηγήτρια: Ντέση Βερβενιώτου

Υποτιτλισμός για αρχάριους

διά ζώσης

Έναρξη: 3 Οκτωβρίου 2022
Διάρκεια: 6 εβδομάδες
Μαθήματα: Δευτέρα – Τετάρτη, 18:00 – 21:00
Γλωσσικός συνδυασμός: Αγγλικά > Ελληνικά
Εισηγητής: Παναγιώτης Καρούσος

Αν έχετε πρότερη μεταφραστική εμπειρία και επιθυμείτε να αποκτήσετε ολοκληρωμένη γνώση της διαδικασίας του υποτιτλισμού, ώστε να διαθέτετε το απαιτούμενο υπόβαθρο για να αρχίσετε να εργάζεστε ως υποτιτλιστής, παρακολουθήστε το εισαγωγικό σεμινάριο της σχολής μας. Κατά τη διάρκειά του, θα μάθετε τη μεθοδολογία και τις σύγχρονες τεχνικές του υποτιτλισμού, θα εξασκηθείτε στη χρήση ειδικού λογισμικού (Subtitle Edit), θα υποτιτλίσετε διάφορα είδη οπτικοακουστικού υλικού (ταινία, επεισόδιο σειράς, ντοκιμαντέρ, σχολιασμός σκηνών), θα γνωρίσετε τον υποτιτλισμό για άτομα με προβλήματα ακοής και θα ενημερωθείτε για την αγορά εργασίας.

Το σεμινάριο προσφέρεται με δύο δυνατότητες φοίτησης:
α) διά ζώσης στις εγκαταστάσεις της σχολής
β) με σύγχρονη φοίτηση εξ αποστάσεως.

Το εξ αποστάσεως σεμινάριο είναι ειδικά διαμορφωμένο στη διαδικτυακή πλατφόρμα εκμάθησης Schoology. Κάθε εβδομάδα οι συμμετέχοντες μελετούν το εκπαιδευτικό υλικό και τα video tutorials, κάνουν ασκήσεις υποτιτλισμού στην πλατφόρμα και συμμετέχουν σε τηλεδιασκέψεις με τον εισηγητή.

Υποτιτλισμός για προχωρημένους

σύγχρονη εξ αποστάσεως φοίτηση

Έναρξη: 24 Οκτωβρίου 2022
Διάρκεια: 8 εβδομάδες
Τηλεδιασκέψεις: Πέμπτη, 18:30 – 20:30
Γλωσσικός συνδυασμός: Αγγλικά > Ελληνικά
Εισηγήτρια: Εμμανουέλα Πατηνιωτάκη

Αν είστε ήδη επαγγελματίας υποτιτλιστής ή έχετε αποκτήσει ερασιτεχνικά πολύ καλή γνώση της διαδικασίας του υποτιτλισμού και επιθυμείτε να εξειδικευτείτε περαιτέρω, ώστε να αποκτήσετε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην εγχώρια αγορά και την αγορά του εξωτερικού, το σεμινάριο για προχωρημένους θα σας καλύψει απόλυτα. Κατά τη διάρκειά του, θα εξασκηθείτε στην αντιμετώπιση ιδιαίτερων υποτιτλιστικών δυσκολιών, θα χρησιμοποιήσετε διάφορα λογισμικά (Subtitle Workshop, Subtitle Edit, Ooona Tools, Amara κ.ά.), θα μάθετε όλους τους κανόνες του υποτιτλισμού για κωφούς, θα εξασκηθείτε στον ποιοτικό έλεγχο (QA) της οπτικοακουστικής μετάφρασης και θα μάθετε πώς δουλεύουν οι εταιρείες του εξωτερικού, ώστε να τις προσεγγίσετε για συνεργασία!

Eπιμέλεια και Διόρθωση Γραπτού, Ψηφιακού και Σελιδοποιημένου Κειμένου

σύγχρονη εξ αποστάσεως φοίτηση

Έναρξη: 17 Οκτωβρίου 2022
Διάρκεια: 14 εβδομάδες
Γλώσσες: Αγγλικά, Ελληνικά
Εισηγήτριες: Κατερίνα Κορώνη, Άννα Πλατάκη, Βίκυ Τάτση

Αν θέλετε να γνωρίσετε τη διόρθωση και την επιμέλεια ως διακριτές διαδικασίες τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο ή επιθυμείτε να χρησιμοποιείτε την ελληνική με άρτιο τρόπο, το σεμινάριό μας θα αποτελέσει ιδανική επιλογή, καθώς καλύπτει τη διόρθωση και την επιμέλεια ως διακριτές διαδικασίες, έχει καθαρά πρακτικό προσανατολισμό και στόχο την κατάρτιση όσων επιθυμούν να γίνουν επαγγελματίες διορθωτές και επιμελητές. Η ύλη καλύπτει τον ρόλο και τα στάδια της διόρθωσης και της επιμέλειας, τη χρήση συμβόλων για την επισήμανση λαθών, την τυπολογία λαθών και τη μεθοδολογία αντιμετώπισής τους και παρουσιάζει τα βοηθήματα και τα ψηφιακά και διαδικτυακά εργαλεία του διορθωτή και του επιμελητή. Η δε πρακτική εξάσκηση περιλαμβάνει ασκήσεις διόρθωσης και επιμέλειας διαφορετικών ειδών κειμένου (ελληνικό, μεταφρασμένο, λογοτεχνικό, επιστημονικό).

Mετάφραση Παιδικής Λογοτεχνίας

σύγχρονη εξ αποστάσεως φοίτηση

Έναρξη: 18 Οκτωβρίου 2022
Διάρκεια: 10 εβδομάδες (30 ώρες)
Γλωσσικός συνδυασμός: Αγγλικά > Ελληνικά
Εισηγήτρια: Ράνια Μπουμπουρή

Αν σας ενδιαφέρει η μετάφραση της παιδικής και της εφηβικής λογοτεχνίας, παρακολουθήστε το σεμινάριο της σχολής μας που συνδυάζει τη θεωρητική με την πρακτική πλευρά στη μετάφραση αυτών των τόσο ελκυστικών και ταυτόχρονα απαιτητικών κειμένων. Η εμπειρότατη μεταφράστρια και συγγραφέας παιδικών βιβλίων Ράνια Μπουμπουρή θα σας μυήσει στα μυστικά της μεταφραστικής τέχνης. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, θα γνωρίσετε τις κατηγορίες του παιδικού και εφηβικού βιβλίου και θα αναλύσετε αντιπροσωπευτικά κείμενα, θα εντοπίσετε και θα αντιμετωπίσετε τις μεταφραστικές ιδιαιτερότητές τους και θα εξασκηθείτε στη μετάφραση χαρακτηριστικών αποσπασμάτων.

Νομική Μετάφραση και Ορολογία

σύγχρονη εξ αποστάσεως φοίτηση

Έναρξη: 27 Οκτωβρίου 2022
Διάρκεια: 17 εβδομάδες
Τηλεδιασκέψεις: Πέμπτη, 19:00 – 22:00
Γλωσσικός συνδυασμός: Αγγλικά > Ελληνικά
Εισηγήτρια: Πένυ Μητσοπούλου

Εάν θέλετε να εξασκηθείτε στη νομική μετάφραση, παρακολουθήστε το σεμινάριο της σχολής μας, το οποίο θα σας δώσει την ευκαιρία να γνωρίσετε κείμενα από διαφορετικά είδη δικαίου: ποινικό, εργατικό, εμπράγματο, εταιρικό, κληρονομικό, πληροφορικής, πνευματικής ιδιοκτησίας κ.ά. Απευθύνεται σε όσους έχουν μεταφραστική εμπειρία και θέλουν να εξοικειωθούν με τη νομική ορολογία και να εκπαιδευτούν στη νομική μετάφραση, καθώς και σε όσους έχουν σπουδάσει νομική και θέλουν να ασχοληθούν με τη μετάφραση κειμένων της επιστήμης τους. Καθοδηγούμενοι από την Πένυ Μητσοπούλου, έμπειρη δικηγόρο και νομική μεταφράστρια, οι συμμετέχοντες εξοικειώνονται με το ύφος και τη λειτουργία του νομικού λόγου, αντιλαμβάνονται τις διαφορές μεταξύ του νομικού συστήματος της Ελλάδας και άλλων κρατών και, εξασκούμενοι στη μετάφραση διαφορετικών κατηγοριών κειμένων, προετοιμάζονται να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.

* * *

Για περισσότερες πληροφορίες και για κράτηση θέσης επικοινωνήστε με τη Γραμματεία μας (με email ή στο 210.3629000) ή επισκεφτείτε τη σελίδα του σεμιναρίου που σας ενδιαφέρει και συμπληρώστε τη φόρμα ενδιαφερομένου, ώστε να σας στείλουμε ενημερωτικό υλικό.

ACADEMIA

Συνέδρια & ημερίδες

Στην ενότητα αυτή σας παρουσιάζουμε εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν το φθινόπωρο είτε εκ του σύνεγγυς είτε διαδικτυακά:

Code-Switching in Arts (online)

29 Σεπτεμβρίου – 1 Οκτωβρίου 2022

Διεθνές συνέδριο με στόχο τη διερεύνηση των στρατηγικών εναλλαγών μεταξύ γλωσσικού ή άλλου είδους κώδικα που χρησιμοποιούν συγγραφείς και καλλιτέχνες για να δομήσουν τις πολυγλωσσικές αφηγήσεις τους στη λογοτεχνία, το θέατρο, τον κινηματογράφο κ.ά

ICT 2022: International Conference on Translation (online)

13 – 14 Οκτωβρίου 2022, Λονδίνο

Ο επιστημονικός φορέας World Academy of Science, Engineering and Technology διοργανώνει συνέδριο που απευθύνεται σε ερευνητές, καθηγητές και επαγγελματίες που κινούνται στον χώρο της μετάφρασης.

The translation of cultural references: transversality and new trends

2 – 4 Νοεμβρίου 2022, Αλικάντε

Διεθνές συνέδριο που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο του Αλικάντε, όπου θα διερευνηθούν οι στρατηγικές χειρισμού των πολιτισμικών αναφορών.